Folic acid

Γιατί μας είναι όμως τόσο απαραίτητο το φυλλικό οξύ;

Αποτελεί μια απαραίτητη βιταμίνη για τον οργανισμό, καθώς το σώμα αδυνατεί να τη συνθέσει. Η πρόσληψη της εξασφαλίζεται μόνο μέσω των τροφών ή μέσω συμπληρωμάτων διατροφής. Το σώμα χρειάζεται το φυλλικό οξύ για τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων μέσω της σύνθεσης του DNA,για την σύνθεση RNA και γενετικής πληροφορίας, καθώς και για την κυτταρική διαίρεση, ειδικά στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, όπου σε περίπτωση έλλειψης ενδέχεται να προκαλέσει αναιμία. Επιπλέον, συμβάλλει στην ανάπτυξη του νευρικού ιστού και γενικότερα όλων των ιστών του σώματος, ιδιαίτερα στο στάδιο ανάπτυξης καθώς και στον μεταβολισμό των αμινοξέων (πρωτεϊνών).

Τι είναι το φυλλικό οξύ;

Το φυλλικό οξύ, του οποίου μορφές αποτελούν το φολικό οξύ, η φολασίνη, η βιταμίνη Β9 και το πτεροϋλο-L-γλουταμικό οξύ,είναι μια οργανική ένωση που ανήκει στο σύμπλεγμα υδατοδιαλυτών βιταμινών Β. Αποτελείται από το υδροξυ-αμινο-παράγωγο της πτεριδίνης, το π-αμινοβενζοίκο οξύ και το L-γλουταμικό οξύ. Το φυλλικό οξύ καθ’εαυτό δεν είναι βιολογικά ενεργό, αλλά τα παράγωγά του, όπως το τετραύδροφυλλικό οξύ είναι.

Αυτή η υδατοδιαλυτή βιταμίνη που ανήκει στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β ονομάζετε Β9. Η βιταμίνη Β9 εντοπίζεται στα τρόφιμα στη φυσική της μορφή (ονομάζεται φολικό οξύ – folate ή folacin) καθώς και σε συμπληρώματα διατροφής με τη συνθετική, σταθερή της μορφή (ονομάζεται φυλλικό οξύ – folic acid). Ο όρος φολικό οξύ ωστόσο συχνά αναφέρεται για ευκολία σε όλες τις μορφές.
To φυλλικό οξύ ή βιταμίνη Β9, αποτελεί μια από τις γνωστές και πολυμελετημένες βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Θεωρούνταν παράγοντας κατά της αναιμίας και όχι άδικα, καθώς η έλλειψή της οδηγεί σε μεγαλοβλαστική αναιμία.

Ποια τρόφιμα είναι πλούσια σε φυλλικό οξύ;

Τρόφιμα με την υψηλότερη συγκέντρωση είναι το σπανάκι, το συκώτι, η μαγιά, τα σπαράγγια καθώς και τα λαχανάκια Βρυξελλών ενώ σε μικρότερες συγκεντρώσεις εντοπίζεται στο κρέας και στα πουλερικά, στα αυγά, στα θαλασσινά καθώς και στα εμπλουτισμένα δημητριακά και σιτηρά.

Ποιες ομάδες ατόμων χρειάζεται να λαμβάνουν φυλλικό οξύ;
H πιο σημαντική ομάδα η οποία πρέπει απαραίτητα να καλύπτει την συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι όλες οι έγκυες γυναίκες και γυναίκες που ενδέχεται να μείνουν έγκυες.

Οι γυναίκες που δεν λαμβάνουν επαρκείς ποσότητες φυλλικού οξέος, έχουν αυξημένο κίνδυνο κατά την εγκυμοσύνη το βρέφος τους να αποκτήσει δυσπλασία του κεντρικού νευρικού σωλήνα και νευρολογικές διαταραχές. Επιπλέον, ανεπαρκής λήψη φυλλικού οξέος από τη μητέρα στην εγκυμοσύνη έχει συσχετιστεί με χαμηλό βάρος γέννησης, πρόωρο τοκετό και επιβράδυνση της εμβρυϊκής ανάπτυξης. Τι συμβαίνει όταν υπάρχει έλλειψη φυλλικού οξέος;

Η μεμονωμένη έλλειψη φολικού οξέος δεν είναι ιδιαίτερα συχνή. Συνήθως, η έλλειψη φολικού οξέος συνυπάρχει με έλλειψη βιταμίνης Β12 ή/και βιταμίνη Β6 και προκαλείται από φτωχή δίαιτα, αλκοολισμό, καθώς από σύνδρομο δυσαπορρόφησης.
Επιπτώσεις έλλειψης φυλλικού οξέος:

Μεγαλοβλαστική αναιμία
Η έλλειψη του προκαλεί έναν τύπο αναιμίας που ονομάζεται μεγαλοβλαστική αναιμία, γνωστή και ως μακροκυτταρική αναιμία. Αυτή χαρακτηρίζεται από μεγάλα ανώριμα ερυθροκύτταρα (ερυθρά αιμοσφαίρια), έλλειψη βιταμίνης Β12 και φολικού οξέος (βιταμίνη Β9) Τι συμβαίνει όταν υπάρχει έλλειψη φυλλικού οξέος;

Η μεμονωμένη έλλειψη φολικού οξέος δεν είναι ιδιαίτερα συχνή. Συνήθως, η έλλειψη φολικού οξέος συνυπάρχει με έλλειψη βιταμίνης Β12 ή/και βιταμίνη Β6 και προκαλείται από φτωχή δίαιτα, αλκοολισμό, καθώς από σύνδρομο δυσαπορρόφησης.

Κατάθλιψη
Τα άτομα που έχουν χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος, είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από κατάθλιψη ή να μην ανταποκρίνονται με το βέλτιστο τρόπο στην αντικαταθλιπτική θεραπεία.
Η πρόσληψη φυλλικού οξέος διαφοροποιείται ανάλογα το στάδιο της ανάπτυξης και το φύλο. Οι ενήλικες θα πρέπει να λαμβάνουν 400mcg ημερησίως, ενώ οι ανάγκες στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό ανέρχονται στα 600mcg ημερησίως. Ως ανώτερο ασφαλές όριο για τους ενήλικες είναι τα 1000mcg.

Παρενέργειες
Όταν χρησιμοποιείται από το στόμα σε κατάλληλες δόσεις, το φολικό οξύ είναι πιθανότατα ασφαλές.

Η κατανάλωση φολικού οξέος από το στόμα μπορεί να προκαλέσει:

• Κακή γεύση
• Ναυτία
• Απώλεια όρεξης
• Σύγχυση
• Διαταραχή ύπνου

Συμπερασματικά, το φολικό οξύ είναι η συνθετική μορφή του φυλλικού οξέος, μιας σημαντικής βιταμίνης Β. Οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν αρκετό φυλλικό οξύ από τη διατροφή τους, ωστόσο υπάρχουν άτομα τα οποία κινδυνεύουν από ανεπάρκεια. Επιπλέον, γυναίκες που επιθυμούν να μείνουν έγκυες μπορεί να χρειαστεί να πάρουν συμπληρώματα φολικού οξέος.